BÀI 8 TỐ HỮU

1. Con đường thơ Tố Hữu

Con đường thơ của Tố Hữu bắt đầu cùng một lúc và song hành với sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

* Từ ấy (1937-1946):

- Nội dung: Tập thơ đầu tay, thể hiện một hồn thơ sôi nổi, say mê lí tưởng từ khi giác ngộ cách mạng đến lúc trưởng thành của người thanh niên cách mạng. Tập thơ chia làm 3 phần: “Máu lửa”; “Xiềng xích”; “Giải phóng” .

- Nghệ thuật: giọng thơ thiết tha, chân thành, sôi nổi, chất lãng mạn trong trẻo.

* Việt Bắc (1947-1954):

- Nội dung: là bản anh hùng ca về cuộc kháng chiến chống Pháp gian lao, anh dũng và thắng lợi vẻ vang; thể hiện những tình cảm lớn của người Việt Nam trong kháng chiến: tình yêu quê hương đất nước, tình đồng bào, đồng chí, tình quân dân, tình cảm với lãnh tụ. Tác phẩm tiêu biểu: “Việt Bắc”; “Hoan hô chiến sĩ Điện Biên”; “Ta đi tới”.

- Nghệ thuật: Giọng điệu ngợi ca, giàu cảm hứng lãng mạn.

* Gió lộng (1955-1961):

- Nội dung: Với cảm hứng lãng mạn, lạc quan, tập thơ ca ngợi công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc; thể hiện tình cảm đối với miền Nam ruột thịt, bộc lộ ý chí đấu tranh thống nhất đất nước. Tác phẩm tiêu biểu: Bài ca mùa xuân 61;Người con gái Việt Nam…

- Nghệ thuật: Giàu cảm hứng lãng mạn, mang khuynh hướng sử thi

* Ra trận (1962-1971), Máu và hoa (1972-1977):

-Nội dung: Là khúc ca ra trận nhằm cổ vũ, động viên, kêu gọi chiến đấu ở cả hai miền Nam Bắc; ngợi ca cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ cứu nước vĩ đại, ngợi ca đất nước và con người Việt Nam anh hùng. Tác phẩm tiêu biểu: “Chào xuân 67”; “Theo chân Bác”; “Việt Nam- Máu và hoa”…

- Nghệ thuật: Giàu tính chính luận, sử thi và âm hưởng anh hùng ca

- Ngoµi 5 tËp th¬ trªn, Tè H÷u cßn cã hai tËp th¬ : Một tiếng đờn (1992), Ta với ta (1999). §©y là hai tập thơ viết sau 1975, bộc lộ những chiêm nghiệm cña nhµ th¬ về lẽ đời, niềm tin vào lí tưởng, con đường cách mạng. Giäng th¬ trầm lắng, giµu suy tư.

2.Những đặc điểm cơ bản của phong cách thơ Tố Hữu

a.Tố Hữu là nhà thơ của lí tưởng cộng sản, thơ Tố Hữu tiêu biểu cho khuynh hướng thơ trữ tình chính trị:

- Lí tưởng cách mạng, quan điểm chính trị chi phối cách nhìn nhận và cảm xúc về mọi phương diện kể cả đời sống riêng tư.

- Mọi vấn đề chính tri, mọi sự kiện của đời sống cách mạng đều trở thành nguồn cảm hứng nghệ thuật, tạo sự thống nhất giữa tuyên truyền cách mạng và cảm hứng trữ tình.

- Nhà thơ của lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn.

b. Thơ Tố Hữu gắn liền với khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn.

- Tập trung thể hiện ở những vấn đề lớn lao, trọng đại của cách mạng, dân tộc.

- Nhân vật trữ tình tập trung những phẩm chất của giai cấp, của dân tộc mang tầm vóc thời đại, lịch sử.

- Thơ luôn hướng tới tương lai, khơi dậy niềm tin tưởng lạc quan vào sự nghiệp tất thắng của dân tộc.

c.Thơ Tố Hữu có giọng điệu tâm tình, ngọt ngào, tha thiết- giọng của tình thương mến.

- Nhiều vấn đề chính trị, cách mạng đã được thể hiện như những vẫn đề của tình cảm muôn đời.Lối xưng hô thân mật.

- Chất giọng Huế ngọt ngào.

- Quan niệm của Tố Hữu về thơ: thơ là tiếng nói đồng ý, đồng tình, tiếng nói đồng chí.

d.Thơ Tố Hữu đậm đà tính dân tộc:

- Về nội dung:

+ Thể hiện những nét đặc sắc của đất nước, con người Việt Nam.

+ Những tình cảm chính trị, đạo lí cách mạng được tiếp nối và hoà nhập với truyền thống tình cảm và đạo lí dân tộc.

- Về nghệ thuật:

+ Thơ Tố Hữu đặc biệt thành công với các thể thơ dân tộc (Thơ bảy chữ, thơ lục bát)

+ Thơ Tố Hữu sử dụng lối ví von, so sánh gần gũi với ca dao, dân ca.

+ Thơ Tố Hữu thể hiện thành công vẻ đẹp của âm thanh ngôn ngữ tiếng Việt.