Thao tác lập luận phân tích: chia đối tượng ra thành nhiều yếu tố, bộ phận nhỏ để có thể nhận biết đối tượng một cách cặn kẽ, thấu đáo.

1.Những thao tác lập luận đã học. Nêu những đặc trưng cơ bản của từng thao tác.

Các thao tác lập luận đã học:

- Thao tác lập luận phân tích: chia đối tượng ra thành nhiều yếu tố, bộ phận nhỏ để có thể nhận biết đối tượng một cách cặn kẽ, thấu đáo.

- Thao tác lập luận so sánh: làm rõ thông tin về sự vật bằng cách đối chiếu với đối tượng sự vật khác quen thuộc hơn, cụ thể hơn để chỉ ra sự giống nhau và khác nhau giữa chúng.

- Thao tác lập luận giải thích: là giảng giải các vấn đề liên quan đến đối tượng một cách cụ thể, rõ ràng cho người nghe, người đọc hiểu rõ, tường tận

- Thao tác lập luận chứng minh: mục đích của chứng minh là làm cho người ta tin tưởng về những ý kiến sai lệch hoặc hiểu chính xác, từ đó nêu ý kiến đúng của mình để thuyết phục người nghe.

- Thao tác lập luận bình luận: nhằm đề xuất người đọc tán đồng với nhận xét đánh giá, bàn luận của mình về một hiện tượng trong đời sống hoặc trong văn học.

- Tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, những yếu tố này có thể đem lại sự cụ thể, sống động cho văn nghị luận.

2. Trong các đoạn trích dưới dây (SGK), tác giả đã vận dụng những thao tác lập luận nào?

- Các thao tác lập luận trong đoạn trích Tuyên ngôn độc lập:

+ Thao tác lập luận phân tích + Thao tác lập luận chứng minh + Thao tác lập luận bình luận

- Các thao tác này được vận dụng tổng hợp, kết hợp rất linh hoạt trong đoạn trích.

3. Viết bài văn nghị luận trong đó vận dụng tổng hợp ít nhất ba thao tác lập luận khác nhau.

Trước khi viêt, HS cần xác định yêu cầu của đề về nội dung vân đề cần nghị luận, các thao tác lập luận, phạm vi tư liệu sử dụng...

Vi dụ:

a. Đề văn: Suy nghĩ của anh (chị) về tình yêu tự do sau khi học bài thơ Tự do của p. Ê-luy-a

- Nội dung: tình yêu tự do

- Thao tác lập luận: Phân tích, chứng minh, bình luận

Tư liệu: Bài thơ Tự do và một số tác phẩm khác.