Bài 1 GIỚI THIỆU CÁC KĨ NĂNG LÀM BÀI THI

I. Kĩ năng làm bài với câu hỏi 2 điểm.

1. Câu hỏi về tác giả và sự nghiệp sáng tác thì làm theo các bước sau:

- Tên tuổi, bút danh, năm sinh, năm mất.

- Quê quán.

- Thành phần gia đình.

- Qua trình trưởng thành hoặc quá trình hoạt động.

- Nêu 3 tác phẩm chính chọn những tác phẩm dễ nhớ

- Nêu nội dung và nghệ thuật các sáng tác của tác giả đó.

2. Câu hỏi về ý nghĩa nhan đề.

- Giải thích nghĩa đen của nhan đề.

- Chỉ ra các nghĩa tượng trưng – tức là nghĩa bóng.

3. Câu hỏi về giá trị nội dung và nghệ thuật.

- Giá trị nội dung: trước hết nêu nội dung nghĩa đen của văn bản tức là trả lời câu hỏi văn bản đó viết cái gì? Kể cái gì? Miêu tả cái gì?. Sau đó nêu các nghĩa bóng, nghĩa tương trưng.

- Giá trị nghệ thuật: thì trả lời theo ba câu hỏi sau: Ngôn ngữ của văn bản như thế nào? Biện pháp tu từ nào được sử dung?Cách xây dựng nhân vật, xây dựng tình huống, hình ảnh như thế nào?

4. Các câu hỏi khác: thì cần suy nghĩ kĩ để tìm cách làm bài cho phù hợp, nhưng có thể ứng dụng cách làm bài sau cho tất cả các câu hỏi khác:

- Nêu nghĩa đen của vấn đè đó- nghĩa này hiện trên câu chữ.

- Sau đó suy nghĩ tìm ra các nghĩa bóng, nghĩa biểu tương, nghĩa tượng trưng.

II. Kĩ năng làm bài với câu hỏi dạng 3 điểm.

- Đây là kiểu bài nghị luận xã hội đòi hỏi người viết phải có một vốn sống phong phú.

- Kiểu bài này là kiểu bài đòi hỏi chúng ta phải có kĩ năng viết ngắn, viết cô đọng, không lan man.

- Bố cục của một bài văn nghị luận xã hội.

a. Mở bài.

- Giới thiêu luận đề và luận điểm của đề, nêu tầm quan trọng của vấn đề cần bàn bạc.

b. Thân bài.

- Giải thích vấn đề hoặc hiện tượng đó- đoạn văn 1.

- Phân tích và đánh giá các biểu hiện của vấn đề đúng hay sai.- đoạn văn 2.

- Phân tích nguyên nhân, dự báo hâu quả ( hoặc kết quả) – đoặn văn 3

- Đưa ra những giải pháp hoặc biện pháp để giải quyết vấn đề - đoặn văn 4.

c. Kết bài.

- Tổng kết những ý kiến, nhấn mạnh vấn đề.

III. Kĩ năng làm bài với câu hỏi dạng 5 điểm.

-Đây là kiểu bài nghị luận văn học đòi hỏi chúng ta phải có kĩ năng viết dài và muốn viết dài được chúng ta phải đọc tác phẩm nắm chác các nội dung và nghệ thuật.

- Kiến thức phải vững vàng, kĩ năng dung từ đặt câu, kĩ năng viết đoạn văn….

- Dưới đây là một số kiểu bài nghị luận văn học:

Nghị luận văn học: Lưu ý các dạng đề.

1. Dạng đề phân tích tác phẩm (cả thơ và văn xuôi)

* Mở bài:

- Giới thiệu ngắn gọn tác giả, tác phẩm (hoàn cảnh ra đời)

- Khái quát nội dung, nghệ thuật.

* Thân bài:

- Phân tích nội dung

+ Tác phẩm thể hiện nội dung gì? Thông qua chi tiết hình ảnh nào?

+Tâm tư, tình cảm của tác giả gửi gắm thông qua tác phẩm.

- Phân tích nghệ thuật:

+Kết cấu tác phẩm, xây dựng nhân vật, miêu tả nội tâm, sử dụng từ ngữ….

+Việc sử dụng các biện pháp tu từ, chi tiết độc đáo…

(Có thể phân tích đan xen giữa nội dung và nghệ thuật)

* Kết luận:

-Nhận xét, đánh giá thành công, hạn chế (nếu có) về nội dung, nghệ thuật.

- Đóng góp của tác phẩm vào kho tàng văn học (giá trị của tác phẩm)

2. Dạng đề phân tích (cảm nhận) hình tượng nhân vật

* Mở bài:

- Giới thiệu ngắn gọn tác giả, tác phẩm.

- Khái quát đặc điểm nhân vật.

* Thân bài: tùy vào từng nhân vật trong từng tác phẩm mà phân tích (cảm nhận) theo các nội dung sau:

- Cuộc đời, số phận.

- Ngoại hình.

- Suy nghĩ, hành động.

- Tâm lí, tính cách.

* Kết bài:

- Tính điển hình của nhân vật

- Nhận xét đánh giá thành công, hạn chế (nếu có) về xây dựng nhân vật.v.v…

3. Dạng đề phân tích giá trị tác phẩm văn học: (Cả giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực)

* Mở Bài:

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.

- Nêu nội dung luận đề.

* Thân bài:T riển khai từng nội dung của giá trị, mỗi giá trị tương đương với một luận điểm- một đoạn văn.( Chú ý nếu là giá trị nhân đạo thì tác giả lên án, tố cáo; cảm thông cho số phận, bênh vực quyền sống của con người; ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người đồng thời, mở ra cho họ con đường sống, con đường đi đến tương lai;…

* Kết bài:

- Khẳng định vấn đề.

- Đánh giá thành công hoặc hạn chế (nếu có) về nội dung, nghệ thuật và những đóng góp của tác giả đối với tiến trình phát triển của nền văn học.