Sự trong sáng của tiếng Việt

- Trong sáng thuộc về bản chất của ngôn ngữ nói chung và tiếng Việt nói riêng. HS cần hiểu được tính chất trong sáng là gì. Đồng chí Phạm Văn Đồng trong bài viết: Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt đã định nghĩa:

“Trong có nghĩa là trong trẻo, không có tạp chất, không đục, sáng có nghĩa là sáng tỏ, sáng chiếu, sáng chói, nó phát huy cái trong nhờ đó nó phản ánh được tư tưởng và tình cảm của người Việt Nam ta, diễn tả sự trung thành và sáng tỏ những điều chúng ta muốn nói".

Sự trong sáng của Tiếng Việt biểu hiện qua những mặt cơ bản sau:

a. Tiếng Việt có vốn từ ngữ vô cùng phong phú: có hệ thống những chuẩn mực và quy tắc chung làm cơ sở cho giao tiếp (nói và viết) về phát âm, chữ viết, dùng từ, đặt câu, cấu tạo lời nói, bài viết; có khả năng diễn đạt đầy đủ, tinh tế đời sống tư tưởng, tình cảm phong phú, đẹp đẽ của dân tộc ta...

b. Tiếng Việt có hệ thống quy tắc chuẩn mực nhưng không phủ nhận (loại trừ) những trường hợp sáng tạo, linh hoạt khi biết dựa vào nhừng chuẩn mực quy tắc.

c. Tiếng Việt không cho phép pha tạp, lai căng một cách tuỳ tiện những yếu tổ của ngôn ngữ khác.

d. Thể hiện ở chính phẩm chất văn hoá, lịch sử của lời nói:

- Nói năng lịch sự có văn hoá chính là biểu hiện sự trong sáng của tiếng Việt.

- Ngược lại, nói năng thô tục, mất lịch sự, thiếu văn hoá sẽ làm mất đi vẻ đẹp của sự trong sáng của tiếng Việt, ca dao có câu:

“Lờinói chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”

- Phải biết xin lỗi người khác khi làm sai, khi nói nhầm.

- Phải biết cám ơn người khác.

- Phải giao tiếp đúng vai, đúng tâm lí, tuổi tác, đúng chỗ.

- Phải biết điều tiết âm thanh khi giao tiếp.

e. Những yếu tố sau đây có thể dẫn tới lời văn không trong sáng: dùng từ sai, đặt câu không đúng nguyên tắc, sai hoặc thiếu dấu câu, dùng kí hiệu sai quy định.